नेपाल सरकारको वि.सं.२०७३ फागुन २७ गतेको निर्णयानुसार साविकका ५ वटा गाविसहरु लेखफर्सा, दशरथपुर, नेटा, कल्याण र साटाखानी लाई एक आपसमा गाभेर मिलाइ १० वटा वडामा विभाजन गरी यो लेकवेशी नगरपालिकाको संरचना तयार पारिएको हो । कुल १८०.९२ बर्ग कि.मी. क्षेत्रफमा फैलिएको यो नगरपालीका सुर्खेतका ९ वटा स्थानीय तहहरु मध्य क्षेत्रफलका हिसाबले दोस्रो सानो नगरपालीका एंवम तेस्रो सानो स्थानिय तह मा पर्दछ ।
प्रस्तावित ६ नं प्रदेश को प्रादेशिक राजधानी वीरेन्द्रनगरको पुर्वी सिामाना संगै सिमाना जोडिएको यो नगरपालिका भेरी नदीको किनारमा अवस्थित दुन, टार, चुरे र महाभारत श्रेणीमा पर्ने रमणिय वातावरणमा रहेको सुन्दर नगरपालिकामा थोरै साधन र स्रोतको लगानीवाट नगरपालिकाको, सामाजिक आर्थिक र भौतिक पूर्वाधारका क्षेत्रमा बिकास हुन सक्ने सम्भावना रहेको छ । भौगोलिक हिसाबले बिकट र बिकासको हिसाबले बिकासोन्मुख अवस्थामाम यो नगरपालीका रहेको छ ।  
२०६८ सालको जनगणना अनुसार कुल ३० हजार २ सय ९५ जनसंख्या रहेको यो  नगरपालीका भित्र बिभिन्न जातजातीहरुको बसोबास रहेको छ । कुल जमिनको ५४ प्रतिशत भुभाग बनजंगलले ढाकेको यस नगरपालीका भित्र प्रशस्त खोलानाला तथा भेरी नदी रहेको छ ।  

लेकवेशी नगरपालिकाको ऐतिहाँसिक पृष्ठभूमी
सुखेर्त  जिल्लाको सदरमुकाम वीरेन्द्रनगर देखि पुर्वी क्षेत्रमा संगै सिमाना जोडिएको लेकवेशी नगरपालिका  साविकका ५ वटा गाविसहरु (लेखफर्सा, दशरथपुर। नेटा, कल्याण र साटाखानी एकआपसमा गाभिएर मिति २०७३ फाल्गुण २७ गतेदेखि लेकवेशी नगरपालिका बनेको हो । यस नगरपालिकको २०ठड सालको राष्ट्रिय जनगणना अनुसार कुल जनसंख्या ३१ हजार ७ सय १० जना रहेकोर क्षेत्रफल करिब १८०.९२ वर्ग कि मि  रहेको छ । यस क्षेत्रमा पर्यटन, कृषि पशुपालनको उच्च सम्भावना रहेको छ । जातिय रुपमा मिश्रित बसोबास रहेको यस नगरपालिकामा जनजातीहरुको बाहुलयता रहेको छ । विशेष गरि ब्राहमण, क्षेत्री, मगर, दलितहरुको उच्च बसोबास रहेको देखिन्छ । यस क्षेत्रका समुदायले नेपाली भाषालाई मातृभाषाको रुपमा प्रयोग गरेको पाईन्छ । यस क्षत्रमा खेतीयोग्य े जमिनका अतिरिक्त केहि भु–भाग भिरालो जमिनले बनेको हुदाँ यस क्षेत्रका मानिसहरु जिविकोपार्जनका लागि कृषिका अतिरिक्त ज्यालामजदुरी कामगर्नका लागि भारत लगायत अन्य देशहरुमा जानेगरेको देखिन्छ ।

मुख्य गरि वनजंगल, वनपैदावार र कृषि उत्पादनलाई मुख्य आम्दानीको स्रोत मानिने यस नगरपालिकाको बाबियाचौर बजारलाई मुख्य व्यापारीक केन्द्र बनाई प्राकृतिक, नदिजन्य उत्पादन र तरकारी निर्यातका लागि प्रसिद्ध मानिदै आएको छ ।
 
नगरपालिका वडा नं. ८ मा रहेको भोटेको दरबाराट सुर्खेत जिल्ला सहित आसपासका अन्य जिल्लाहरुको केहि भुभागहरु दृश्यावलोकन गर्न सकिन्छ । यस क्षेत्रमा बिभिन्न महत्व बोकेका धार्मिक, साँस्कृतिक तथा प्राकृतिक महत्व बोकेका खाँडदेवि मन्दिर, देवीडाँडा मन्दिर र भेरी नदी जस्ता अन्य दर्जनौ सम्पदाहरु रहेका छन ् । साविककका ५ वटा गाविसहका ४५ वटा वडाहरु लाई पुनसंरचना गरी यस नगरपालिकामा १० वटा वडाहरु बनेको छन् ।  
सविकको कल्याण गाविस तथा हालको वडा नं. छ सबै वडाहरुको लागि भौगोलिक रुपमा बिच केन्द्र पर्न भएकोले नगरपालिकाको मुख्य केन्द्र वडा नं. ६ कल्याणमा स्थापना गरिएको छ । राज्यको बिकेन्द्रीकृत शाशनप्रणली तथा स्थानिय जनचाहना र आवश्यकताको सम्बोधन गर्ने हेतले यस नगरपालिकाले सरकारी निकायका बिभिन्न बिषयगत कार्यालयहरु र गैरसरकारी संघ÷संस्थाहरूसँग समन्वय गरि कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने नीति लिएको छ ।

 नगरपालिकाको नामाकरण
नेपाल सरकारको वि.सं.२०७३ फागुन २७ गतेको निर्णय अनुसार साविकका ५ वटा गाविसहरु लेखफर्सा, दशरथपुर, नेटा, कल्याण र साटाखानी लाई एक आपसमा गाभेर १० वटा वडामा विभाजन गरी यो लेकवेशी नगरपालिकाको संरचना तयार पारिएको हो । नगरपालीका गठन हुनु पुर्व साविकका ५ वटा गाविसहरु मिलाएर एउटा स्थानिय तह बनाउने निक्र्यौल भइसकेपछि यसको वडागत सिमाङ्कन र नामाङ्कनका बिषयमा स्थानिय स्तरमा यस क्षेत्रका राजनितिक दल, बुद्धिजिवी, शिक्षक, समाजसेवी,जेष्ठनागरिक आदीका बिचमा ब्यापक छलफद तथा बहसहरु भए । सिमाङ्कनका बिषयमा सरकारले जनसंख्या र भुगोलको मापदण्ड तोकिएकोले सोहि बमोजिम नै वडा संख्या र तिनको सिमा निर्धारण गरियो । त्यसपछि यस नगरपालिको नामाकरण सम्बन्धमा यस क्षेत्रका विज्ञ तथा स्थानीयवासीहरूको भेलामा सबैले आ–आफ्नो राय सल्लाह तथा सुझावहरु पेश गरेका थिए । कसैले सिद्देढुङ्गा कसैले कल्याणपुर त कसैले दशरथपुर जस्ता बिभिन्न नामहरु प्रस्ताव गरे । यस क्षेत्रका माओबादी केन्द्रका नेता खड्ग घर्तिले यस नगरपालीकको लेक तथा चुचुराहरुको क्षेत्र साविकको लेखफर्सा, नेटा तथा साटाखानी र धान र गहँु उत्पादन हुने बेशी क्षेत्र लेखफर्साकै दक्षिण भेग, दशरथपुर, कल्याण र साटाखानीको दक्षिण भेग सबै क्षेत्रको भौगोलिक अस्थित्व कायम हुने खालको लेकवेशी नाम प्रस्ताव गर्नुभयो । लामो छलफल ताथ बिश्लेषण पछि नगरपालिकाको लेक र वेशी सबै भुभागको सम्बोधन हुने लेकवेशी नाम नै उपयुक्त नाम देखएकोले सबै पक्षबाट लेकवेशी नाम परित गरियो र यस नगरपालिकाको नाम लेकवेशी रहन पुग्यो ।

https://censusnepal.cbs.gov.np/results/np/population?province=6&district...

नगरपालिकाको संक्षिप्त परिचय

नगरपालिकाको नाम : लेकवेशी नगरपालिका

जिल्ला : सुर्खेत

सीमाना:

      पुर्वमा : गुर्भाकोट नगरपालिका

पश्चिममा : वीरेन्द्रनगर नगरपालिका

उत्तरमा : चिङ्गाड गाउँपालिका

दक्षिणमा : भेरी नदी  र भेरीगंगा नगरपालिका

जनसंख्या

कुल जनसंख्या:३१,७१० 

शैक्षिक अवस्था 
क्याम्पस : छैन 
मा वि : १० वटा 
नि मा वि : ७ वटा 
प्रावि : २३ वटा 

अन्य:
अस्पताल : छैन 
अस्थाइ प्रहरी चौकी : १
स्वास्थ्य चौकी : ५ वटा
पशु सेवा केन्द्र : १ वटा
प्रमुख नदीहरु :-चिंगाड खोला,गमखोला,झुप्रा खोला,गंगटे खोला,कोल खोला, खहरे खोला, राते खोला
वनजंगलले ढाकेको क्षेत्र :- ५४ प्रतिशत
धार्मिक स्थल :- खाँडदेवी, शिवालय,ऋषी गुफा,दुर्गा मन्दीर, देउती वज्यै मन्दीर
प्रमुख पर्वहरु :- घोडे नाच पर्व, लहरे नाच पर्व दशै, तिहार, पैसेरी नाच
भौगोलिक अवस्था :- समुन्दी सतहवाट ५०० मीटर देखि १७०० मिटर सम्म
तापक्रम :- अधिकतम ४२ डिग्री देखि ० डिग्री सेल्सीयस सम्म
प्रमुख वालीहरु :- धान गहु मकै र हराभरा आँप र लिचिका वगैचा